Δαβίδ

I

(τέλη 5ου – αρχές 6ου αι. μ.Χ.). Νεοπλατωνικός φιλόσοφος από το Νέρκεν της Αρμενίας. Ο πρώτος του δάσκαλος ήταν ο Αρμένιος πατριάρχης Ισαάκ Α’. Πραγματοποίησε τις σπουδές του στην Αθήνα, στην Έδεσσα, στην Κωνσταντινούπολη και στην Αλεξάνδρεια. Ήταν γνωστός ως σχολιαστής του Αριστοτέλη και έγραψε πολλά φιλοσοφικά και φιλολογικά έργα στην αρμενική και στην ελληνική γλώσσα. Τα κυριότερα από τα έργα του είναι: Καθορισμός παντός είδους αρχών, Τα θεμέλια της φιλοσοφίας και Αποφθέγματα φιλοσόφων,γραμμένα και τα τρία στην αρμενική γλώσσα. Στην ελληνική έγραψε Σχόλια εις την εισαγωγήν του Πορφυρίου και Σχόλια εις τας κατηγορίας του Αριστοτέλους.Ο Δ. έχει μεταφράσει επίσης διάφορα έργα του Αριστοτέλη στην αρμενική γλώσσα και έχει γράψει θεολογικές και γραμματικές πραγματείες.

II

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης και της Δυτ. Καθολικής Εκκλησίας.

1. Επίσκοπος Μονοβίας και προστάτης της Ουαλίας (6ος-7ος αι. μ.Χ.). Ήταν μαθητής του αγίου Γερμανού της Οζέρ και ιδρυτής πολλών μοναστηριών, το σημαντικότερο από τα οποία βρισκόταν στην κοιλάδα του Ρος. Η μνήμη του τιμάται την 1η Μαρτίου.

2. Δ. ο Μυτιληναίος (8oς αι. μ.Χ.). Ασκήτεψε με τον αδελφό του Συμεών στη μονή των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης, που ίδρυσε στο βουνό Ίδη της Μικράς Ασίας. Η μνήμη του τιμάται την 1η Φεβρουαρίου.

3. Όσιος (16oς αι. μ.Χ.). Ασκήτεψε στην Εύβοια.

III

Όνομα αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας.

1. Δ. Α’ Κομνηνός (τέλη 12ου – αρχές 13ου αι.).

2. Δ. Β’ Κομνηνός (15ος αι.). Τελευταίος αυτοκράτορας (1458-61) της Τραπεζούντας, τριτότοκος γιος του αυτοκράτορα Αλέξιου Δ’. Προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να αντιμετωπίσει την προέλαση του Μωάμεθ Β’, στον οποίο τελικά παραδόθηκε το 1461. Ο Δ. φυλακίστηκε με την οικογένειά του στην Αδριανούπολη και αργότερα εκτελέστηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με τα επτά από τα οκτώ παιδιά του και τον ανιψιό του.

IV

Όνομα ηγεμόνων της Γεωργίας και της Μογγολίας, της δυναστείας των Βαγρατιδών.

1. Δ. Γ’ ο Αναμορφωτής (; – 1125). Βασιλιάς της Γεωργίας (1089-1125). Γιος του Γεωργίου Β’, υπήρξε από τους σημαντικότερους ηγεμόνες της Γεωργίας. Φρόντισε για την ανασυγκρότηση της χώρας του από τις καταστροφές που είχαν προκαλέσει οι επιδρομές των Σελτζουκιδών. Οργάνωσε μόνιμο στρατό από 50.000 άνδρες, με τον οποίο εξάπλωσε την κυριαρχία του από τη Μαύρη θάλασσα έως την Κασπία και από τον Καύκασο έως τη νότια Αρμενία, καταλαμβάνοντας πόλεις όπως η Τιφλίδα (1122) και η Aνί (1123), πρωτεύουσα της Αρμενίας. Επέφερε σημαντικές εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, ενίσχυσε την εκκλησία και προστάτευσε τα γράμματα και τις τέχνες. Ο ίδιος έγραφε ποιήματα και ήταν εξαιρετικά μορφωμένος.

2. Δ. Δ’ ο Σοσλάν (; – 1207). Βασιλιάς της Γεωργίας (1193-1207). Ήταν σύζυγος της Θαμάρ, κόρης του Γεωργίου Δ’.

3. Δ. Ε’ (; – 1293). Βασιλιάς της Γεωργίας (1245-1293). Ανιψιός του Γεωργίου Δ’, συμβασίλευσε με τον εξάδελφό του Δ. ΣΤ’ Ουλού (βλ. 4.), γιο του Γεωργίου Δ’. Μετά την εισβολή και την κατάληψη μεγάλου τμήματος της χώρας από τους Μογγόλους, στάλθηκε στο Καρακορούμ, όπου οι Μογγόλοι τον αναγνώρισαν βασιλιά με συμβασιλιά τον Δαβίδ ΣΤ’. Ύστερα από λίγο κατέφυγε στην ανεξάρτητη δυτική Γεωργία, όπου βασίλευσε έως τον θάνατό του.

4. Δ. ΣΤ’ ο Ουλού (; – 1270). Βασιλιάς της Γεωργίας (1245-70). Νόθος γιος του Γεωργίου Δ’, διατήρησε φιλικές σχέσεις με τους Μογγόλους, οι οποίοι του ανέθεσαν τον θρόνο της Γεωργίας (με συμβασιλέα τον Δαβίδ Ε’) επιτρέποντάς του να παίρνει μέρος στα στρατιωτικά τους συμβούλια. Πήρε μέρος στην κατάληψη της Βαγδάτης από τον Ουλαγκού (1258) αιχμαλωτίζοντας με τον στρατό του τον μουσουλμάνο χαλίφη.

5. Δ. Ζ’ (; – 1311). Βασιλιάς της Γεωργίας (1292-1311). Γιος του Δημητρίου Β’, ανέβηκε στον θρόνο μετά τον θάνατο (1292) του γιου του Δαβίδ Ε’, Βαχτάνγκ Β’, τον οποίο είχαν προτιμήσει για βασιλιά τους οι Μογγόλοι. Αλλά και μετά την ανάρρησή του στον θρόνο συνεχίστηκαν οι προστριβές με τους Μογγόλους, οι οποίοι το 1303 αναγνώρισαν ως βασιλιά τον αδελφό του, Βαχτάνγκ. Ο Βαχτάνγκ πέθανε τον επόμενο χρόνο και ο Δ. ανέλαβε και πάλι τη βασιλεία έως τον θάνατό του.

V

(David). Όνομα βασιλιάδων της Σκοτίας (ορθότερη προφορά: Ντέιβιντ).

1. Δ. Α’ (1084 – 1153). Βασιλιάς της Σκοτίας (1124-53). Διαδέχτηκε στον θρόνο τον μεγαλύτερο αδελφό του Αλέξανδρο Α’. Αναμείχθηκε στα πράγματα της Αγγλίας, ηττήθηκε όμως το 1138 από τον διεκδικητή του αγγλικού θρόνου Στέφανο ντε Μπλουά. Εισήγαγε τον φεουδαρχισμό στη Σκοτία και ενίσχυσε ιδιαίτερα την Εκκλησία, ιδρύοντας πολυάριθμα μοναστήρια.

2. Δ. Β’ ή Μπρους (1324 – 1371). Βασιλιάς της Σκοτίας (1329-71). Ήταν γιος του Ροβέρτου Α’ Μπρους, τον οποίο διαδέχτηκε σε ηλικία πέντε ετών. Το 1332 εκθρονίστηκε από τον Εδουάρδο ντε Μπάλιολ και κατέφυγε στη Γαλλία. Στον θρόνο του επέστρεψε το 1341, με τη βοήθεια του Γάλλου βασιλιά Φιλίππου ΣΤ’, αλλά και με την υποστήριξη των Σκοτσέζων βαρόνων. Λίγα χρόνια αργότερα (1346) εισέβαλε στην Αγγλία, ηττήθηκε όμως από τους Άγγλους, αιχμαλωτίστηκε και φυλακίστηκε στον Πύργο του Λονδίνου, όπου παρέμεινε εγκάθειρκτος έως το 1357, όταν εξαγόρασε την ελευθερία του και επέστρεψε στον θρόνο του στη Σκοτία.